Tasarımcı: Rahşan Akın
Doğal taş kullanılarak yapılan aydınlatma ürünlerinde, taş daha çok konstrüksiyon elemanı olarak tercih edilmektedir. Işık geçirme özelliği nedeniyle oniks taşı difüzör olarak kullanılmakta ve ortamın ambiyansını önemli ölçüde değiştirmektedir. Ancak ışık seviyesini çok yükseltememektedir. Bu ürünle oniks taşı kullanılarak hem ortamın ambiyansını değiştirecek hem de ışık seviyesini istenen düzeyde arttıracak bir aydınlatma armatürü tasarımı hedeflenmiştir. Ambiyans aydınlatmasının sıcak tonlarda olması için “bal oniks” taşı tercih edilmiştir. Yardımcı materyal olarak kullanılan alüminyum, bu renge uyumlu olması açısından pirinç rengine boyanarak kullanılmıştır.
Masa üstü, duvar apliği ve sarkıt ailesi olarak tasarlanan bu üründe ortak olarak kullanılan bir ana birim tasarlanmıştır. Bu ana birimin ölçülerine karar verilirken ergonomi ve elektronik ekipman ölçüleri kriter alınmıştır. Açma, kapama ve dimmer işlemleri el ile çevirme şeklinde yapılacağından çap ölçüsü 100mm olarak belirlenmiştir. Masa lambasının şarj edilip, mobil olması nedeni ile içinde kullanılacak elektronik birimlerin sığması ve aşağı yukarı hareket eden bir birimi barındırması nedeni ile alt birimde minimum 45mm yüksekliğe ihtiyaç duyulmuştur. Diğer yükseklikler oluşturulurken bu alt birimin altın orana göre katları kullanılmıştır. Buna göre;
- Taşın yüksekliği 45×1.6= 72mm
- Dimmer anahtar yüksekliği 45/1.6= 28mm
- Son dimmer ayarında difüzörün yükseltme ölçüsü 28/1.6= 17mm olarak belirlenmiştir.
Masa lambasında ana birimin dışında iki birim daha kullanılmıştır. Bu birimlerde alt birim, dimmer düğmesi ve son dimmer yüksekliği sabit tutulup, taşın yüksekliği 72/2=36’nın katları olacak şekilde 72, 108, 144mm olarak kullanılmıştır.
Üretici firma yetkilileri ile görüşülerek oniks taşının et kalınlığı, taşın kırılganlığı sebebi ile güvenli alanda kalınarak 20mm olarak belirlenmiştir. Taş, talaşlı imalat yoluyla işlenecektir.
Oniks taşının içinde, ışığın homojen bir şekilde yayılmasını sağlamak amacı ile difüzör kullanılmıştır. Bu şekilde taşın içinde noktasal ışık kümelerinin önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Aynı difüzör yükselerek, bir kısmı taşın dışına çıkmakta ve ortamın ışık düzeyini arttırmaktadır. Difüzörün içine, led şeritlerin yapıştırılacağı, üçgen kesitli bir alüminyum profil tasarlanmıştır. Bu alüminyum profil ekstrüzyon yöntemi ile üretilecektir. Profilin her üç yüzeyine de led şerit yerleştirilmektedir. Bu profile aynı zamanda “dimmer anahtarı” ve alt gövde içinde hareket eden “hareketli alüminyum parça” da vidalanarak monte edilmektedir. Profil dışında kullanılan diğer alüminyum parçalar talaşlı imalat yoluyla üretilecektir. Difüzör ise dimmer anahtarı ve hareketli parça arasına yerleştirilerek herhangi bir bağlantı aparatına gerek duyulmaksızın monte edilebilmekledir. Dimmer anahtar, alüminyum profil ile üzerindeki ledler ve hareketli parça birlikte hareket etmektedir.
Işık seviyesi, “masa üstü” ve “duvar apliğinde” manuel olarak aşamalı bir şekilde arttırılmaktadır. İlk aşamada 15˚çevirilerek ambiyans aydınlatması gerçekleşmektedir. Bu aşamada ışık sadece oniks taşından yayılmaktadır. Sonraki aşamada dimmer anahtar 30˚ daha çevrilebilmektedir. Bu hareketle içerdeki difüzör yükselerek taşın dışına çıkmakta ve ortamın ışık düzeyini arttırmaktadır.
Üç farklı boyutta şarj edilebilir şekilde tasarlanan masa lambaları ayrı ayrı kullanılabilmektedirler. Bu lambalar şarj standı ile birlikte de dekoratif bir ürün oluşturmaktadır. Ürünün standı ile de taşınabilir ve kullanılabilir olması hedeflendiğinden, stant elektriğe sabit kablo ile değil, soket girişi ile bağlanmaktadır. Duvar apliği mobil olmaması nedeniyle şarj edilmemekte ve gerekli enerjiyi, sabit şehir şebekesinden almaktadır.
Sarkıt elemanında ise aynı ana birim, hareketsiz olarak kullanılmıştır. Ürün, masa ve duvar apliğinin açık konumu olan son dimmer yüksekliği formundadır. İlk aşamada alüminyum profildeki ledler yanmakta ve tavana doğru bir aydınlatma oluşturarak ambiyans aydınlatması yaratmaktadır. Daha yüksek düzeyde aydınlatma için ana birimin tabanına dairesel formda bir pcb led kartı ve difüzör yerleştirilerek, tabana doğru bir aydınlatma sağlanmıştır. Bu aşamada şerit ledler ve dairesel pcbdeki ledler aynı anda yanmaktadır. Sarkıt elemanında ambiyans ve yüksek düzey aydınlatma ayarı için duvarda dimmer anahtarı kullanılmaktadır. Aynı “masa ve duvar apliği”nde olduğu gibi dimmer anahtarı 15˚ çevrildiğinde ambiyans aydınlatma, 30˚ dereceye kadar daha çevrildiğinde ise aşamalı olarak yüksek düzey aydınlatma gerçekleşmektedir.