“Işık, insanlık tarihi boyunca yalnızca karanlığı aydınlatan bir unsur olarak değil, aynı zamanda gerçekliğin ve doğanın bir yansıması olarak da değerlendirilmiştir. Mekânların aydınlatılması, yalnızca görme ihtiyacını karşılamakla kalmaz; mekânın atmosferini, algısını ve kullanıcı üzerindeki duygusal etkisini de doğrudan şekillendirir. Işığın mekân içinde nasıl yayıldığı ve bu yayılımın hangi duygusal etkileri yarattığı, kullanılan malzemenin ışıkla olan etkileşimine bağlıdır.

Bu bağlamda, projede öne çıkan malzeme oniks taşı olmuştur. Yarı saydam yapısıyla ışığı süzerek geçiren oniks, aydınlatma tasarımlarında ışığın mekânda yumuşak bir şekilde dağılmasını sağlar. Bu taşın içinden geçen ışık, desenler ve renk geçişleri oluşturur, böylece mekâna kimlik kazandırır. Oniks taşının bu nitelikleri, onu projemizin merkezine yerleştirmemizi sağlamıştır.

Projemizde, yazar G.K. Chesterton’un “Işık, karanlığın değil, gerçekliğin ve doğanın kendisinin bir yansımasıdır” sözünden yola çıkarak, doğadan referans aldığımız formlarla ve oniks taşıyla aydınlatma armatürleri tasarladık. Tasarım sürecinde, sürdürülebilirlik ilkeleri göz önünde bulundurularak, yerel ve doğal malzemelerin kullanımı tercih edilmiş, oniks taşının işlenmesi sırasında minimum atık üretimi hedeflenmiş ve enerji verimliliği yüksek LED aydınlatma kaynakları kullanılmıştır. Bu sayede, ürün, malzeme ve enerji açısından döngüsel bir yaklaşımla tasarlanmış, hem çevresel etkileri azaltmış hem de uzun ömürlü bir kullanım sunmuştur.

Konsept Açıklaması:

Duvar Apliği Duvar apliği tasarımını ele alırken doğa ile aplik arasında bir bağlam kurduk; bir çift yaprağın kendi arasındaki salt uyumu, iki yaprağın bir gövdede birleşip ortak bir damar sisteminin olması ile duvar apliğinde kullandığımız Oniks taşları ve metal gövde arasında kolektif bir sistem meydana getiriyoruz. Yaprakların kılcal damarları, apliğin tasarımında sarmal dokular olarak soyutlanmıştır. Bu ortak çerçeve, bizi buluşturuyor ve doğada var olan yapısal bir formun en az müdahale ile bir bütün içerisinde dokusunu bozmadan kullanarak iç mekanda daha doğal bir görünüm sunmayı hedefledik.

Sarkıt Sarkıt lamba, kozalak yapısındaki doğal yüzeysel düzenin, kozalağın tabanından tepeye doğru ilerleyen spiral formun incelenmesi sonucu tasarlanmıştır. Bu spiral form, altın oran prensibiyle uyumlu olacak şekilde, lambanın metal sarmal yapısına yansıtılmıştır. Oniks taşının yarı saydam ve katmanlı yapısı, ışığın bu sarmal yapı içinde kırınıma uğrayarak, mekanda derinlik hissi yaratan bir aydınlatma sağlamaktadır.
Masa Lambası Bu masa lambası, deniz kabuğunun formunu referans alarak tasarlanmış ve ana malzeme olarak oniks taşı kullanılmıştır. Lambanın organik kıvrımları, deniz kabuğunun açık formunu yansıtırken, oniks taşını taşıyan metal strüktür, taşıyıcı elemanlar olarak işlev görür. Metal strüktürün onikse temas eden bölümleri, taşın içine entegre edilmiştir. Ayrıca, deniz kabuğundaki inci unsurunu çağrıştıran LED aydınlatma elemanı, lambanın aydınlatma armatürüne eklenmiştir.

TEKNİK DETAYLAR

Apliğin Ölçüleri:
• BB Kesit Ölçek 1/10
• Sol ovalin genişliği (en büyük çap): 14 cm
• Sol ovalin yüksekliği (en küçük çap): 8 cm
• Sağ ovalin genişliği (en büyük çap): 17 cm
• Sağ ovalin yüksekliği (en küçük çap): 13 cm
• İki oval arasındaki mesafe (bağlantı elemanı): 2 cm
• Sol ovalin dış uzunluğu: 34 cm
• Sağ ovalin dış uzunluğu: 34 cm
• Apliğin toplam uzunluğu: 44 cm

Masa Lambası:
• Plan Ölçek 1/10
o Farklı kesitlerde çaplar: 33 cm, 38 cm
o Bölümlendirilmiş kesitlerin yükseklikleri: 7 cm, 8 cm, 14 cm
• AA Kesit Ölçek 1/10
o Toplam dikey boyutlar: 33 cm
o Kesitler arası genişlikler: 8 cm, 7 cm, 14 cm, 16 cm
• BB Kesit Ölçek 1/10
o Toplam yatay boyutlar: 38 cm
o Kesitler arası genişlikler: 23 cm, 25 cm, 34 cm, 36 cm

Sarkıt:
• AA Kesit Ölçek 1/10
o Dairenin çapı: 50 cm
• Plan Ölçek 1/10
o Küre kesiminin çapı: 50 cm

İmalat ve Lojistik:

Oniks taşı, madenden çıkarıldıktan sonra bloklar halinde taş ocaklarından temin edilir. Oniks blokları, levhalar halinde kesilir. Oniks taşları, CNC makineleri veya su jeti ile armatür tasarımına uygun şekillerde kesilir. Armatürün ışığı düzgün şekilde yayması için taşın yüzeyi hassas bir şekilde işlenir.

Armatürün metal birleşim noktaları hazırlanır. Elektrik bağlantıları ve diğer mekanik parçalar montaj sırasında eklenir. Oniks’in yüzeyine cila ve koruyucu kaplama uygulanır. Ardından metal bağlantı kısımlarına koruyucu kaplama uygulanır. Bu sayede, hem taşın ömrü uzatılır hem de estetik görünüm sağlanır.
Oniks hassas bir malzeme olduğundan, taşın kırılmasını veya hasar görmesini engellemek için köpük destekler, ahşap kasalar veya özel koruyucu ambalajlar kullanılır.

Rezerv:

Sarkıt: Oniks taşından yapılmış ve kozalak formu temel alınarak tasarlanan bir armatürde, ışığa duyarlı bir mekanizma oluşturmak için fotorezistif sensör, mikrodenetleyici ve servo motorlar gibi bileşenler kullanılabilir. Fotorezistif sensör ortam ışığını ölçerek mikrodenetleyiciye bilgi gönderir. Mikrodenetleyici bu bilgiye göre servo motorlara komut vererek armatürün kozalak yapraklarının açılıp kapanmasını sağlar. Böylece armatür, ortam ışığına göre otomatik olarak çalışabilir.

Duvar Apliği: Yaprak formundan referans alarak tasarladığımız duvar apliğinde, oniks taşının damarlarını daha belirgin hale getirmek için çeşitli yöntemler uygulamayı planlıyoruz. İlk olarak, taşın arkasına veya içine yerleştirilen yüksek kontrastlı LED şeritler damarları vurgulayacaktır. Spot ışıklar ise damarların gölgelenmesini ve derinliğini ortaya çıkararak etkisini artıracaktır. Ayrıca, renkli aydınlatma ile mekânda farklı atmosferler yaratılabilir. Dokuların daha belirgin hale gelmesi için ise zımparalama, parlatma veya lazer kesim gibi yöntemler uygulanacaktır.

Masa Lambası: Masa lambası tasarımımızda, oniks taşının arkasına entegre edilecek bir mekanik perdeleme sistemi, ışık geçirgenliğini manuel olarak kontrol etme imkânı sunabilir. Bu sistem, taşın arkasındaki ışık kaynağını açıp kapamak için planlanmaktadır. Oniks taşının arkasına monte edilecek bir perde sistemi düşünüyoruz. Perde, elektrik motoru veya manuel bir mekanizma ile kontrol edilebilir. Lamba kapalıyken perde kapalı olarak, ışığın taş üzerinde hiçbir etkisi olmayacak; lambanın açılmasıyla perde açılarak oniks taşının ışık geçirgenliği sağlanacaktır. Bu sistem, taşın ışık açıkken şeffaf, kapalıyken ise siyah görünmesini sağlayabilir.